Кесме Кытайда пайда болгон жана 4000 жылдан ашуун тарыхка ээ. Кесме жасоо оңой, жегенге ыңгайлуу жана аш болумдуу. Кесме – дан же буурчак унунан жана суудан камыр кылып майдалап, анан басылып же тоголоктоп же чоюлуп, анан кесип же пресстелет, же сүйкөп, тартып же жууруп, анан кайнатылып, куурулуп, куурулган же куурулган тилкелерге (кууш же кенен, жалпак же тегерек) же майда бөлүктөргө бышырылган тамактын бир түрү. Түрдүүлүк, түрдүүлүк, даамдуу.

Сууну кайнатып, ылдыйда 100г кошуп, 3 мүнөт кайнатыңыз. Кесме бышырып, алып салыңыз. Муздак сууга агызыңыз. Кант, туз, соя соусун, майдаланган сарымсак жана майдаланган калемпирди кошобуз. Тамеки тартканга чейин май менен ысытыңыз. Чачтын үстүнө ысык майды сүйкөп, аралаштырабыз.

Аны жасоонун дагы бир жолу: чочконун курсагын фарш, кийинчерээк колдонуу үчүн идишке салыңыз, ысык казанга муздак май, майдын көлөмү, этти агарганга чейин кууруп, кийинчерээк колдонуу үчүн астыңкы майды төгүңүз, идишке фарш. Бадыраң менен сабизди, тууралган калемпирди жана майдаланган имбирди майдалайбыз. Запастык майды ысытып, пияз менен имбирди кошуп, жыпар жыттуу болгончо кууруп, сары соус менен таттуу буурчак соусун салып, аралаштырып кууруп, бир аз суу куюп кайра кууруп, соуска куурулган фаршты салып, жыпар жыттуу болгончо жай отто кууруп, кумшекерди салып, бир калыпта колдонууга кийинчерээк кууруйбуз. Казанга 1500 мл суу куюп, суу кайнаганда кесмени кошобуз. Кесме бышканда муздак сууну алып салыңыз. Кесмени муздаганда алып салып, үстүнө соусту куябыз. Кесилген сабиз менен бадыраңды кошуп, калемпирди себелеп, бүтүрөбүз.